नेपाली लोकबाजा (Nepali Lokbaja): Class 10 Social Unit 3 Lesson 3

पाठ ३ : नेपाली लोकबाज

 
Class 10 Social Studies Unit 3  samajik mulya manatya Lesson 3 Nepali Lokbaja Exercise Question Answer 2080 Guide.

 Check: SEE Class 10 Model Question 2080/2081

Nepali Lokbaja Course

१. लोकबाजाको परिचय दिनुहोस् ।

 
उत्तर :

नेपालका विभिन्न भूभागमा बसोबास गर्ने जातजाति तथा समुदायमा प्रचलित मौलिक वाद्यवादनका साधनलाई लोकबाजा भनिन्छ । हाम्रो समाजमा प्रचलित तारले रेटेर बजाइने, मुखले फुकेर वा गजाले ठोकेर सुरताल मिलाई विभिन्न अवसरमा बजाइने यन्त्रविशेष वा वाद्यलाई नै लोकबाजा भनिन्छ । यिनीहरू हाम्रो समाजको सहनसहन, जन्म, विवाह, मृत्युसंस्कारका साथै चाडपर्व, जात्रा, उत्सव, महोत्सव, मेलापात आदिसँग गाँसिएर आउँछन् ।
 
 

२. नेपाली पञ्चेबाजा समूहमा पर्ने बाजाहरूको नाम र तिनीहरूको विशेषता लेख्नुहोस् ।

 
उत्तर :

 
३. नेपाली लोकबाजाको महत्त्व उल्लेख गर्नुहोस् ।
 

उत्तर :

नेपाली लोकबाजाको महत्त्व निम्न छन् :-
 

• (क) लोकबाजा देशका पहिचान हुन् ।

• ( ख ) मौलिक संस्कृतिलाई जोगाउने काम गर्छ ।

• (ग) जाति तथा समुदायलाई चिनाउने काम गर्छ ।

• (घ) मनोरञ्जन प्रदान गर्छ ।

• (ङ) लोकगीतको संरक्षण गर्छ ।

• (च) व्यावसायिक बनाई आयआर्जन गर्न सकिन्छ ।

• (छ) शारीरिक एवम् मानसिक स्वास्थ्यलाई स्वस्थ राख्न मदत गर्छ ।

४. “नेपाली लोकबाजा नेपालीहरूको पहिचान हो ।” यस भनाइलाई उदाहरणसहित पुष्टि गर्नुहोस् ।

 
उत्तर :  

हाम्रो देशमा अनेकौँ सांस्कृतिक वैभव छन् । ती वैभवमध्ये लोकबाजा गौरव गर्न लायक सम्पत्ति हुन् । यिनीहरू नेपाली समाजको सहनसहन, जन्म, विवाह र मृत्युसंस्कारका साथै चाडपर्व, जात्रा, उत्सव, महोत्सव, मेलापात आदिसँग गाँसिएर आउँछन् । नेपाली समाजको मौलिक सभ्यता र संस्कृतिको शङखनाद गर्ने पहिचानसमेत हुन् हाम्रा लोकबाजा । लोकबाजा मौलिक लोकसंस्कृतिको अभिन्न अङ्ग हो । नेपाली लोकजीवनको धुकधुकी हो । नेपाली लोकबाजामा नेपाली जीवनको पिर र व्यथा बोलेको हुन्छ, आँसु रसाएको हुन्छ र हाँसो पनि मुस्कुराएको हुन्छ । लोकबाजामा हाम्रा गौरवशाली पुर्खालाई देख्न र सुन्न सकिन्छ । हाम्रा कुनै पनि धार्मिक तथा सामाजिक संस्कार साङ्गीतिक अनुष्ठानबिना अधुरा रहन्छन् । तसर्थ नेपाली लोकबाजा नेपालीहरूको पहिचान हो, चिनाउने आधार हो ।